Endometriozis, rahim içini döşeyen dokunun (endometrium) vücutta farklı bölgelerde bulunmasıyla ortaya çıkan bir hastalıktır. Yumurtalıkta yerleşerek kist oluşturduğunda buna endometrioma denir. Halk arasında bilinen adıyla çikolata kistidir.
👉 Her çikolata kisti endometriozisin bir parçasıdır, fakat her endometriozis hastasında çikolata kisti bulunmaz.
Endometriozis Nerelerde Görülür?
En sık rahim çevresinde ve yumurtalıklarda görülür. İleri vakalarda:
Tüpler
Bağırsaklar
Mesane
Karın zarı
Çok nadiren göz ve burun gibi uzak bölgelerde
Belirtiler
Şiddetli adet sancısı
Kasık ağrısı
Cinsel ilişkide ağrı
Yoğun adet kanamaları
İnfertilite (kısırlık)
Endometriozis İnfertiliteye Nasıl Sebep Olur?
Karın içinde yapışıklık yaparak tüpleri tıkar.
Çikolata kistleri yumurtanın tüp tarafından yakalanmasını engeller.
Rahim iç dokusunu bozarak embriyo tutunma şansını azaltır.
Rahim içinde enflamasyon oluşturarak spermin kalitesini olumsuz etkiler.
Adenomyozis (rahim kas tabakasında odaklar) embriyo tutunmasını zorlaştırır.
Tanı Nasıl Konur?
Kesin tanı: Laparoskopi ile konur.
Sık kullanılan yöntemler: Transvajinal ultrason ve muayene. Çikolata kistleri ve adenomyozis ultrasonla tespit edilebilir.
Endometriozis Nasıl Tedavi Edilir?
Endometriozisin tamamen ortadan kaldırılması mümkün değildir. Tedavi, hastanın şikâyetine ve beklentisine göre planlanır:
Ağrı için: İlaç tedavisi, gerekirse cerrahi.
İnfertil hastalarda: Cerrahi, aşılama veya tüp bebek tedavileri.
Tedavi planı kişiye özel olmalıdır: Kadının yaşı, yumurtalık rezervi, tüplerin durumu, daha önceki tedaviler ve sperm sonuçları dikkate alınır.
Çikolata Kisti ve Tüp Bebek Tedavisi
Yumurta geliştirme ilaçları özel protokollerle uygulanır.
Yumurta toplama işlemleri zor olabilir, komplikasyon riski artabilir.
Kistlere işlem sırasında müdahale edilmez; apse riski nedeniyle sadece antibiyotik desteği verilir.
Çoğu zaman donmuş embriyo transferi ile daha iyi sonuç alınır.
Çikolata Kistlerinde Ameliyat Gerekir mi?
>5 cm büyük kistler: Yırtılma riski nedeniyle ameliyat düşünülebilir.
Küçük kistler: Genellikle ameliyat edilmez, tedavi planı infertilite durumuna göre yapılır.
Bazı durumlarda kisti tamamen almak yerine içini boşaltmak (aspirasyon) tüp bebek tedavisine hazırlık için tercih edilebilir.
✨ Sonuç:
Endometriozis ve çikolata kistleri her hastada farklı seyredebilir. Ağrı şikâyeti olan, doğal yollarla gebelik şansı azalan veya tüp bebek tedavisi planlanan kadınlarda kişiye özel yaklaşım en doğru tedavi yoludur.
