Aşılama (Inseminasyon) Tedavisi ve Tüp Bebek

Aşılama (Inseminasyon) Nedir?

Aşılama (Inseminasyon), sperm hücresinin küçük bir katater aracılığı ile rahme yerleştirilmesine aşılama adı verilmektedir. Bu tedavi yöntemi çiftlerden kadında kısırlık olmadığında kullanılır. Fallop tüplerine ulaşan sağlıklı sperm sayısı arttırılarak hamilelik şansı yükseltilir. Erkekte sperm sayısının ya da kalitesinin düşük olması veya sebebi açıklanamayan kısırlık durumunda tercih edilebilecek etkili tedavilerden birisi aşılama yöntemidir.

Aşılama yöntemi sadece erkek kaynaklı kısırlıklarda tercih edilen bir yöntem değildir. Aynı zamanda kadınlarda endometriozis gibi çeşitli rahatsızlıklara bağlı olarak ortaya çıkan kısırlık durumlarında da aşılama tedavisi tercih edilebilmektedir. Aşılama ile rahim içerisine bırakılan sperm fallop tüpüne doğru yüzerek bekleyen yumurtayı döller. Bunun sonucunda da hamilelik meydana gelir. Aşılama sayesinde spermin yumurtaya giden yolu daha da kısaltılır. Bununla beraber sperm hücrelerinin yumurtaya daha yüksek oranda ulaşması sağlanır.

Aşılama son derece basit bir yöntemdir. Ancak buna rağmen diğer yardımcı tedaviler kadar etkili bir uygulamadır. Aşılama ile beraber hamile kalma şansı oldukça yükselir. Ancak her hastanın vücudu farklı olduğu için aşılama %100 garantilidir demek mümkün değildir. Aşılama işleminin bir diğer avantajı ise son derece kolay bir yöntem olmasıdır. İşlemin kendisi yaklaşık 10 dakika kadar sürmektedir. Küçük bir dinlenme sonrasında çiftler evlerine gidebilmektedir. Tedavinin uygulanması gibi süreci de oldukça basittir. Bazı durumlarda annenin yumurta kalitesini artırmak için yardımcı ilaçlar kullanması gerekebilmektedir.

Aşılama (Inseminasyon) Nedir? Nasıl Yapılır?

Aşılama yöntem olarak aşılama yöntemi oldukça basit bir işlemdir. Aşılama tedavisinde ilk olarak hap ya da iğneler ile kadında yumurta gelişimi uyarılır. Bu şekilde foliküler yumurta üretir. Bu yumurtalar 17 - 20 mm civarında büyüklüğe geldiğinde ise yumurta çatlatma iğnesi ile olgunlaştırılır. Yumurta çatlatma iğneleri ile yapılan hazırlık aşamasında laboratuvarda yıkanmış spermler rahme verilerek döllenmenin gerçekleşmesi beklenir.  Aşılama öncesi baba adayından alınan sperm hücreleri laboratuvar ortamında hazırlanır. Bu hazırlık süreci sperm alındıktan sonra 1 saat içerisinde gerçekleştirilmelidir. Laboratuvarda ilk olarak spermdeki rahatsızlığa neden olabilecek kimyasallar yıkanır. Bu sayede hamilelik şansı da arttırılır. Sonrasında oda sıcaklığında 30 dakika boyunca sıvılaştırılan sperm santrifüjden geçirilerek en aktif sperm hücreleri alınır. Yaklaşık 2 saat süren bu işlem sonucunda yaklaşık 1 cc kadar konsantre halde sperm elde edilir. Elde edilen sperm katater isimli ince bir tüp ile vajina ve rahim boynundan geçilerek rahme bırakılır. Kadınlar için bu işlem pap smear testinden farksızdır. Aşılamayı takiben yaklaşık 15 - 45 dakika kadar sırtüstü yatmak gerekir. Bu süre spermin yumurtaya ulaşması için önemlidir. Sonrasında ise günlük hayata dönmekte bir sakınca yoktur.

Aşılama Sonrası Ne Olur?

Başarılı aşılama işleminin anahtarı doğru zamanlamadır. Bu nedenle “çatlatma iğnesi ne zaman kullanılır?” ya da “aşılama ne zaman yapılır?” gibi sorular önem kazanır. Ancak aşılama sonrası dönem de oldukça önemlidir. İlk olarak aşılama sonrasında bir miktar lekelenme meydana gelmesi son derece normaldir. Vajina ve rahim boynunda yer alan hassas dokuların irritasyonu nedeniyle aşılamayı takip eden birkaç gün içerisinde lekelenme olabilmektedir. Bu aşılamanın başarısız olduğu anlamına gelmez. Aşılamayı takip eden 7 - 11 gün içerisinde kanama olabilmektedir. Bu kanama yumurtanın rahim duvarındaki yerini aldığı durumda görülür. Kanama meydana geldikten sonra yaklaşık üç gün içerisinde geçer. Kanamanın geçmediği ya da beraberinde krampların da görüldüğü durumlarda ise vakit kaybetmeden aşılama işlemini yapan uzman hekim ile iletişime geçilmelidir. Ancak bu durum oldukça nadiren meydana gelir.

Eczanelerden alınan hamilelik testlerinin doğru sonuç vermesi için aşılamadan sonra en az iki hafta beklemek gerekir. Erken yapılan testlerin sonucu genellikle yanlış çıkmaktadır. Hamilelik hormonlarının henüz ölçülebilir seviyeye gelmesinden önce yapılan testler hamilelik gerçekleşmiş olsa bile olumsuz sonuç verir. Benzer bir şekilde aşılama öncesi yumurtlama uyarıcı HCG gibi ilaç kullanan hastalarda test yanlışlıkla olumlu sonuç verebilmektedir. Hamilelik gerçekleşmemiş bile olsa hala kanda bulunan HCG, hamilelik testinin pozitif çıkmasına yol açar.

Aşılama Başarı Oranı Nedir?

Aşılama başarı oranı çeşitli faktörlere bağlı olarak değişmektedir. Kadının yaşı, kısırlığın nedeni, hormonal ilaç kullanımı ve daha birçok faktör aşılamanın başarı oranını belirlemektedir. Bu nedenle kesin bir oran belirtmek oldukça zordur. Aşılama tutma şansı bu faktörlere bağlı olarak kabaca %10 ile %30 arasında değişmektedir. Bu nedenle genel kabul gören oran %20 civarındadır. Başarı oranı rahme verilen sperm hücresi sayısı ile de değişiklik göstermektedir. Rahme verilen hücre sayısı arttıkça aşılama başarı oranı da artmaktadır.

Aşılama Süreci Nasıl Başlar ve Devam Eder?

Çiftlerin ilk olarak bir sene korunmasız cinsel ilişkiye girmeleri sonucunda doğal yollardan gebeliğin oluşmaması durumunda kısırlık durumu değerlendirilir. Bundan sonrasında ise aşılama süreci başlar. Aşılama süreci, genellikle 15 gün kadar sürmektedir. Bu noktada anne adaylarının 2 -3 defa ultrasonografi işlemi bulunmaktadır. Yumurtaların oluşması için kullanılan ilaçların etkisi için durum kontrolü gerçekleştirilir. En son olarak da çatlatma iğneleri ile vücut hamileliğe hazır hale getirilir. Sonrasında ise laboratuvarda yıkanmış olan sperm hücreleri bir katater ile rahim içerisine bırakılır. Yaklaşık 1cc’lik konsantre sperm içerisinde 5 milyon ve üzeri aktif sperm hücresi bulunması tedavinin başarı şansını arttırır.

Aşılamanın Başarılı Olması İçin Neler Yapılmalıdır?

“Aşılamanın tutması için ne yapmalı?” sorusunun aslında net bir cevabı yoktur. Aşılama işlemi doğal gebeliğin kolaylaştırılmasıdır bu nedenle aşılamanın tutması için yapılacak ekstra bir işlem bulunmamaktadır. Aşılama işleminin hemen sonrasında yaklaşık 45 dakika sırtüstü yatarak dinlenmek ve aşılama işlemini takip eden iki gün boyunca cinsel ilişkiye girmemek yeterli olmaktadır.

Başarısızlık Durumunda İkinci Aşılama İçin Ne Kadar Beklemek Gerekir?

Aşılama tedavisi başarı oranı düşüktür. Bu nedenle ilk seferde tutmaması gayet normaldir. İlk aşılamanın başarısız olması durumunda ertesi ayda ikinci deneme yapılabilmektedir. Yumurtlamayı tetikleyen ilaçlar oldukça düşük dozludur. Bu nedenle herhangi bir sağlık problemine neden olmaz. Ortalama olarak 3 başarısız aşılama işleminden sonra çiftlere tüp bebek tedavisi önerilir. Ancak 3 başarısız denemeden sonra çiftler yine isterlerse aşılama ile şanslarını deneyebilirler. 6 sefer üst üste aşılamanın gerçekleştirilip ondan sonra gebeliğin elde edildiği durumlara rastlanabilmektedir. Bu nedenle ilk seferde aşılama tedavisinin başarısızlıkla sonuçlandığı durumlarda çiftlerin umutsuzluğa kapılmaması gerekir.