Jinekoloji

Kadın hastalıkları ve sağlığını inceleyen tıbbi anabilim dalına jinekoloji denir. Bu alanda doktorluk yapan kişilere ise jinekolog adı verilmektedir. Kadın üreme organlarının takibi, bu organlarla ilgili gelişebilecek hastalıkların tanımlanması ve tedavi edilmesi bu alan bağlamında gerçekleştirilmektedir.

İlginizi Çekebilir;

• Dış Gebelik veya Ektopik Gebelik
• Riskli Gebelikler

Kadın üreme organları;

• Vajina
• Uterus (rahim)
• Fallop tüperi
• Yumurtalıklar (overler)
• Vulva
• Serviks
• Klitoris

Genital bölgede olmasa da memeler de kadın üreme organlarına dahil edilmektedir. Kadın üreme organları anne karnında oluşur ve doğum sonrasında gelişmeye devam ederler. Ergenlik çağına girilmesiyle birlikte östrojen, progesteron hormonlarının etkisi artar. Vücutta değişimler başlar. Memelerde büyümeye başlama, mesntürasyonun yani adet kanamasının başlaması, genital bölge başta olmak üzere vücutta kıllanmaların başlaması gözlemlenir.

İlk adet kanaması sonrasında üreme organlarının aylık döngüleri başlar. Bu süreçten sonra kadın hastalıkları sorunları görülme olasılığı ortaya çıkmaktadır. Menstürasyon bozuklukları, anormal ağrılar, yumurtalık kistleri gibi daha pek çok sağlık sorunu genç yaşlarda kadınların karşılaştığı sorunlardır.

Jinekoloji oldukça geniş bir alandır. Kadın üreme organlarının sayıca fazla olması ve her birinin farklı yapılarda sorun ve hastalıklara neden olabilmektedir. Ancak bu hastalıklar benzer özellikler taşıyabilmektedir. Örneğin rahim ağzı kanseri, yumurtalık kistleri benzer semptomlar göstermektedir. Kasıklarda ağrı, düzensiz kanamalar, pelvik sancılar bu belirtilere birer örnektir. Yapılan testler ve tetkikler sonrasında kesin tanı konulmaktadır.

Jinekoloji açısından kadın hastalıklarının erken teşhisi oldukça önemlidir. Çünkü kadın üreme organları iç içe yapıda oldukları için vajinada oluşan bir enfeksiyonun içeriye yayılması an meselesidir. Bu basit bir örnek olmakla beraber birbiriyle koordine olan bu organların herhangi birindeki sorun bir diğerini etkilemektedir. Bu ise klinik tabloyu ağırlaştırabilir.

Tedavisi mümkün olan tüm kadın hastalıklarının teşhis önem arz eder. Bu bağlamda 1. Basamak yani koruyucu sağlık hizmetlerinin sağlandığı kurumlar tarafınca kadın sağlığı için çeşitli tarama testleri yapılmaktadır. Özellikle kanser türlerinin insidans gösterdiği yaşlarda mamografi, pap smear testleri yapılmaktadır.

Bunlara ek olarak 20 yaşını tamamlayan tüm kadınların kendi kendine meme muayenesi (KKMM) yapması jinekoloji tarafınca önerilmektedir. Duştayken ya da ayna karşısındayken kısa bir sürede yapılan bu test ile mevcutsa memedeki kitleye rastlanır ve erkenden doktora başvurulur.

​Jinekoloji Nedir?

Jinekoloji kadın üreme sistemini inceleyen, araştıran ve bu bağlamda gelişen hastalıkların tedavisi sağlayan tıbbi daldır. Oldukça geniş ve iç içe bir yapıya sahip olan kadın üreme sistemi yapı gereğince çeşitli risklere açıktır. Üreme çağına giren kadınlarda jinekolojik rahatsızlıklar daha yaygın olarak görülmektedir.

Vajinal akıntılar, yumurtalık kistleri, adet düzensizlikleri kadınlarda en sık gözlenen klinik tablolardır. Kadın hastalıklarında hastalıkların çeşitli semptomları olmakla beraber semptomlar ortaktır. Örneğin vajinal akıntı birden fazla hastalıkta görülen bir semptomdur. Ayırıcı tanılar ise jinekolog tarafından konulmaktadır.

Üreme organlarıyla ilgili sorunlar yaşandığında jinekoloji bilim dalına başvurulmalıdır. Öncelikle şikayetinizi ve geçmişinizi jinekoloğa anlatmanız gerekir. Sonrasında fiziksel muayene gerçekleştirilir. Ardından gerekli ise jinekolojik muayene gerçekleştirilir.

Jinekolojik muayene bakire olmayan kadınlara uygulanan bir muayene biçimidir. Bu muayenede jinekolog spekulum adı verilen bir aparat ile serviksi açarak üreme organlarını inceler. Bu muayene vajinal muayene olarak da bilinmektedir. Bu muayenenesin herhangi bir haslık yok ise yılda bir yapılması önerilmektedir. Rahim ağzı kanseri tanımlamasında önem arz etmektedir.

Jinekolojik muayene ile rahim kanseri başta olmak üzere, serviks tümörü gibi çeşitli hastalıkların tanısı konulmaktadır. Aynı muayene içerisinde pap smear adı verilen tanılama testi de kolaylıkla gerçekleştirilebilmektedir.

​Jinekoloji Bölümü Hangi Hastalıklarla İlgilenir?

Jinekoloji kadın üreme sisteminde gelişen tüm hastalıklar ile ilgilenmektedir. Bunlar;

Kadında ilk adet kanaması sonrası en sık görülen jinekoloji sorunları menstrüel siklus bozukluklarıdır. Oldukça yaygın görülen bu sorunlar on başlıkta incelenmektedir.

• Amenore
• Dismenore
• Metroraji
• Hipermenore
• Oligomenore
• Polimonore
• Menoraji
• Hipomenore
• Premenstrüel sondrom (PMS)
• Disfonksiyonel uterus kanamaları (DUK)

Cinsel yolla bulaşan hastalıklar ise diğer bir ciddi jinekoloji sorunudur. Özellikle HIV, AİDS gibi immün sistemi direk etkileyen bu hastalıklar kadın sağlığını oldukça ciddi bir şekilde etkilemektedir. Bu bağlamda erken teşhis koymak önemlidir. Kan testeleri, pap smear ile bu hastalıklar tanı konulur. Sifiliz, gonore gibi hastalıklar ise genital bölgede döküntü, siğil, yara gibi belirtiler ile klinik tablo oluşturmaktadır.

​Jinekolojik Muayene

Jinekolojik muayene, kadının vajinasının spekulum aracılığıyla muayene edilmesidir. Vajinal muayene olarak da bilinir ve yılda bir yapılması önerilir. Ancak bu muayene için jinekoloji polikliniklerine başvuran kadın sayısı oldukça azdır. Bunun çeşitli nedenleri bulunmaktadır. Ancak jinekolojik muayene erken teşhis ve mevcut sağlığın takibi açısından büyük önem taşır.

Jinekolojik muayenede önce jinekolog ile görüşme yapılır ve anamnez alınır. Ardından gerekli pozisyon kadına verildikten sonra spekulum vajina ağzından servikse yerleştirilir ve muayene başlar. Spekulum sayesinde serviks ve vajina için kolaylıkla görülür. Tümör, akıntı, yara yahut herhangi bir anormal durum kolaylıkla gözlemlenir.

Bazı durumlarda vajinal muayenede doktor elle muayene de yapabilmektedir. Elle muayene üreme organlarındaki kitlelerin tespiti için oldukça önemlidir.

​Jinekoloji Muayene Hangi Sıklıkla Yapılmalıdır?

Jinekoloji tarafından gerçekleştirilen vajinal muayene her kadın tarafından 6 ay ya da 1 yıl aralıklarla yapılmalıdır. Kadın sağlığını korumak ve gelişebilecek herhangi bir sağlık sorununu erkenden tespit edebilmek açısından jinekolojik muayene hayati önem taşır.

Kadınlarda en sık görülen hastalıklardan birisi olan rahim ağzı kanserinin teşhisinde vajinal muayene gerekmektedir. Bu hastalığın erken teşhis edilmesi kanser tedavisi açısından önemliyken geç kalınmış bir teşhis tedavi sürecini olumlu etkilemeyecektir.

Kadın sağlığının sağlanması, korunması ve gerekli durumlarda teşhis alması jinekolojinin alanıdır. Herhangi bir şikâyet geliştiğinde ivedilikle jinekoloji polikliniğine başvurmak süreç için daha sağlıklı olacaktır. Ayrıca herhangi bir şikayetiniz olmasa da yılda en az bir kere jinekolojik muayene yaptırmanız gerektiğini unutmayınız.

​Jinekoloji ve Kadın Doğum Arasındaki Farklar Nelerdir?

• Jinekoloji alanı ve kadın doğum alanı arasındaki temel fark jinekoloji kadınların üreme sağlığını genel anlamda eline almaktadır. Kadın doğum alanı ise gebelik, doğum ve doğum sonrası süreci kapsayan alandır.
• Jinekolog kadınların üreme sağlığı ile ilgilenir.
• Kadın doğum uzmanı gebelik, gebelik takibi, doğum ve doğum sonrası süreci takip eder ve yönetir.
• Kadın doğumda kadın sağlığı ve hastalıkları bağlamında kadının üreme organlarındaki sorunlar tespit edilir ve tedavi edilir. (Menstürasyon dengesizlikleri, vajinal akıntılar, cinsel yolla bulaşan hastalıklar ve benzeri)
• Jinekolojide kadının hamilelik durumu, gebelik takibi, doğum ve doğum sonrası lohusa takibi yapılmaktadır.
• Sistoskopi, histerektomi, tüp ligasyonu gibi cerrahi işlemler kadın doğum kapsamındadır.
• Epizyotomi, normal doğum ve sezaryen doğum ise kadın hastalıkları alanının kapsamındadır.